De overgrote meerderheid van de Ierse taal in de Republiek is in de praktijk eentalig Engels. De gewone gebruikers van het Iers kunnen over het algemeen in twee categorieën worden ingedeeld: de traditionele sprekers op het platteland (een groep in verval) en de Ierse sprekers in de stad (een groep in expansie).
Het aantal Iers-native speakers in Gaeltacht gebieden van de Republiek Ierland is vandaag de dag veel lager dan het was bij de onafhankelijkheid. Veel Iers sprekende gezinnen moedigden hun kinderen aan om Engels te spreken omdat het de taal van onderwijs en werk was; tegen de negentiende eeuw waren de Iers sprekende gebieden relatief arm en afgelegen, hoewel deze zeer afgelegen hielp de taal te overleven als een volkstaal. Er was ook een voortdurende emigratie van Ierse sprekers uit de Gaeltacht (zie gerelateerde onderwerpen in de Ierse diaspora).
een recentere bijdrage aan de daling van het Iers in de Gaeltacht was de immigratie van Engelssprekenden en de terugkeer van moedertaalsprekers met Engelssprekende partners. In de Wet op de Planning en ontwikkeling (2000) werd getracht dit laatste probleem aan te pakken, met uiteenlopende mate van succes. Er is geargumenteerd dat overheidssubsidies en infrastructuurprojecten het gebruik van Engels hebben aangemoedigd: “slechts ongeveer de helft van de Gaeltacht-kinderen leren thuis Iers… dit houdt verband met het hoge niveau van migratie en terugkeer, dat de economische herstructurering van de Gaeltacht in de afgelopen decennia heeft begeleid.”in een poging om de erosie van het Iers in Connemara te stoppen, heeft de Galway County Council een ontwikkelingsplan ingevoerd waarbij nieuwe woningen in Gaeltacht-gebieden moeten worden toegewezen aan Engelstaligen en Iers-sprekers in dezelfde verhouding als de bestaande bevolking van het gebied. Ontwikkelaars moesten daartoe een wettelijke overeenkomst sluiten.
- Law and public policedit
- ConstitutionEdit
- Plaatsnamenedit
- kosten van IrishEdit
- bedrijven die IrishEdit
- Daily lifeEdit
- MediaEdit
- RadioEdit
- TelevisionEdit
- PrintEdit
- Literaturedit
- religieuze teksten edit
- Periodialsedit
- hedendaagse muziek en comedyEdit
- EducationEdit
- Gaeltacht schoolsEdit
- Iers-middelgroot onderwijs buiten het GaeltachtEdit
- Irish summer collegesEdit
- Iers in Engels-medium schoolsEdit
Law and public policedit
op 14 juli 2003 heeft een tUachtarán (Voorzitter) de Official Languages Act 2003 in wet omgezet. Dit was de eerste keer dat de verlening van overheidsdiensten via het Iers de steun van de wet had. Het Bureau van An Coimisinéir Teanga (de Taalcommissaris) werd opgericht in het kader van de official Languages Act als een onafhankelijk statutair bureau dat als Ombudsdienst en als nalevingsbureau fungeert.
in 2006 kondigde de regering een 20-jarige strategie aan om Ierland te helpen een tweetaliger land te worden, die op 20 December 2010 van start ging. Dit omvat een 13-puntenplan en het stimuleren van het gebruik van taal in alle aspecten van het leven. Het is gericht op het versterken van de taal in zowel het Gaeltacht als het Galltacht (zie 20-jarige strategie voor de Ierse taal 2010-2030).
ConstitutionEdit
artikel 8 van de Grondwet bepaalt:
- De Ierse taal als de nationale taal is de eerste officiële taal.
- de Engelse taal wordt erkend als een tweede officiële taal.bij wet kan evenwel worden bepaald dat een van deze talen uitsluitend voor een of meer officiële doeleinden wordt gebruikt, hetzij in de gehele staat, hetzij in een gedeelte daarvan.
De interpretatie van 8.3 is problematisch geweest en verschillende oordelen hebben meer licht geworpen op deze zaak.in 1983 merkte rechter Ó hAnnluain op dat het Iers in de huidige Grondwet “de eerste officiële taal” wordt genoemd en dat de Oireachtas zelf voorrang kan geven aan de ene taal boven de andere. Tot die tijd moet ervan worden uitgegaan dat het Iers de eerste officiële taal is en dat de burger het recht heeft te verlangen dat het in administration.In 1988 Justitie Ó hAnnluain zei dat het eerlijk was om officiële formulieren in zowel het Iers als het Engels.in 2001 zei rechter Hardiman dat “de persoon die juridische basismaterialen in het Iers zoekt, zich er meer dan waarschijnlijk van bewust zal zijn dat hij de ambtenaren van wie hij ze zoekt, in verlegenheid zal brengen en zich er zeker van bewust zal worden dat zijn zaken veel sneller en efficiënter zullen worden afgehandeld als hij zijn toevlucht neemt tot het Engels. Ik kan alleen maar zeggen dat deze situatie in strijd is met de letter en de geest van de Grondwet”. In hetzelfde arrest verklaarde hij dat het onjuist was om het Iers minder gunstig te behandelen dan het Engels bij de transactie van officiële zaken.in 2009 zei rechter Charleton echter dat de staat het recht heeft om documenten in beide talen te gebruiken en dat er geen risico van een oneerlijk proces bestaat als een verzoeker de gebruikte taal begrijpt.in 2010 verklaarde rechter Macken dat er een grondwettelijke verplichting was om een verweerder alle regels van het Hof in een Ierse taalversie te verstrekken zodra dit uitvoerbaar was nadat ze in het Engels waren gepubliceerd.
De Ierse tekst van de Grondwet heeft voorrang op de Engelse tekst (artikelen 25.4.6° en 63). Het tweede amendement bevatte echter wijzigingen in de Ierse tekst om deze beter af te stemmen op de Engelse tekst, in plaats van andersom. De grondwet voorziet in een aantal Ierse taaltermen die zelfs in het Engels moeten worden gebruikt.
Plaatsnamenedit
de plaatsnamen Order / An Tordú Logainmneacha (Ceantair Ghaeltachta) 2004 vereist dat de originele Ierse plaatsnamen in het Gaeltacht worden gebruikt op alle officiële documenten, kaarten en verkeerstekens. Dit heeft de juridische status van die plaatsnamen in het Gaeltacht in het Engels verwijderd. Verschillende partijen verzetten zich tegen deze maatregelen, waaronder sommige mensen in populaire toeristische bestemmingen binnen de Gaeltacht (namelijk in Dingle) die beweren dat toeristen de Ierse vormen van de plaatsnamen misschien niet herkennen.
na een campagne in de jaren zestig en het begin van de jaren zeventig waren de meeste verkeerstekens in de Gaeltacht-regio ‘ s alleen in het Iers. De meeste kaarten en overheidsdocumenten veranderden niet, hoewel Ordnance Survey (overheidskaarten) in het Gaeltacht (en in het algemeen alleen in het Engels elders) plaatsnamen liet zien. De meeste commerciële kaartbedrijven behielden de Engelse plaatsnamen, wat tot enige verwarring leidde. De wet actualiseert daarom overheidsdocumenten en-kaarten in overeenstemming met de realiteit in de Gaeltacht van de afgelopen 30 jaar. Private kaart bedrijven worden verwacht om dit voorbeeld te volgen.
kosten van IrishEdit
in een commentaar van 2011 over Iers onderwijs betreurde Professor Ed Walsh het feit dat de staat ongeveer 1.000.000.000 euro per jaar besteedt aan het onderwijzen van Iers, hoewel hij niet zei hoe hij tot dit cijfer was gekomen. Hij riep op tot een
…een gefaseerde herverdeling van een deel van de 1 miljard euro die elk jaar voor het leren van het Iers wordt uitgetrokken, is een goede plaats om te beginnen. Alle studenten zouden in het basisonderwijs kennis moeten maken met de Ierse taal, maar daarna zouden de middelen alleen bestemd moeten zijn voor degenen die belangstelling en inzet hebben getoond. De oude dwangpolitiek die het herstel van de taal zo heeft belemmerd, moet worden opgegeven.
Professor Walsh ‘ opmerkingen lokten verdere commentaar voor en tegen zijn suggestie.een groot deel van de discussie over de kosten van het Iers is voortgekomen uit het officiële gebruik ervan in de Europese Unie, met name wat de vertaling van documenten betreft. Er is op gewezen dat, hoewel het Europees Parlement geen uitsplitsing van de kosten per taal verstrekt, het Iers op basis van de beschikbare cijfers niet het duurste is om te vertalen van de 24 gebruikte talen. Het totale bedrag dat per jaar aan Vertaling van talen wordt besteed, is vastgesteld op 1,1 miljard euro, wat neerkomt op 2,20 euro per EU-burger per jaar. Er is geargumenteerd dat eventuele extra kosten voor het vertalen in het Iers te wijten zijn aan een gebrek aan vertalers. Dergelijke vertalers hebben in veel gevallen specialistische kennis nodig, met name van het recht. Het Ierse ministerie van onderwijs biedt cursussen dienovereenkomstig, gerund door University College Cork, University College, Galway, en Kings Inns. In 2015 waren 243 vertalers opgeleid voor een kostprijs van 11 miljoen euro, en de registratie van Ierse termen in een internationale taaldatabase had 1,85 miljoen euro gekost.
bedrijven die IrishEdit
gebruiken, kunnen over het algemeen correspondentie in het Iers of Engels verzenden en ontvangen. De ESB, Irish Rail / Iarnród Éireann en Irish Water/Uisce Éireann hebben Iers sprekende vertegenwoordigers van de klantenservice en bieden zowel Ierse als Engelse taalopties op hun telefoonlijnen, samen met schriftelijke communicatie in beide talen. Deze diensten worden geleidelijk ingevoerd voor alle overheidsorganisaties. Het alarmnummer 112 of 999 heeft ook agenten die noodoproepen in beide talen behandelen. Alle staatsbedrijven zijn verplicht tweetalige bewegwijzering en briefpapier te hebben en Ierse taalopties op hun websites te hebben met de Official Languages Act 2003. InterCity (Iarnród Éireann) en forenzen (Iarnród Éireann) treinen, Luas trams en Bus Éireann en Dublin Bus bussen geven de namen van hun bestemmingen tweetalig en hun interne bewegwijzering en geautomatiseerde mondelinge mededelingen op hun voertuigen zijn tweetalig. Tickets kunnen worden besteld bij Luas kaartautomaten in het Iers, samen met in een aantal andere talen. De meeste overheidsinstanties hebben Ierse of tweetalige namen. de meeste particuliere ondernemingen in Ierland hebben geen formele bepalingen voor het gebruik van Iers, maar het komt niet zelden voor dat garages, cafés en andere commerciële vestigingen enige bewegwijzering in het Iers vertonen.
Daily lifeEdit
de bevolking van de Republiek Ierland werd weergegeven als 4,83 miljoen in de 2018 volkstelling. Iers is een van de belangrijkste huishoudelijke, werk-of gemeenschapstaal voor ongeveer 2% van de bevolking van Ierland. Hiberno-Engels is sterk beïnvloed door de Ierse taal, en woorden afgeleid van het Iers, inclusief hele zinnen, blijven een kenmerk van het Engels zoals gesproken in Ierland: Slán (“goodbye”), Slán abhaile (“get home safely”), Sláinte (“good health”; gebruikt bij het drinken als “bottoms up” of “cheers”). De term craic is gepopulariseerd in een Gaelicised spelling: “How’ s the craic?”of” Wat is de craic?”(“hoe is het plezier?”/”hoe gaat het?”).
veel van de belangrijkste websites van sociale media forum hebben opties voor de Ierse taal. Deze omvatten Facebook, Google, Twitter, Gmail en WordPress. Verschillende computer software producten hebben ook een Ierse taal optie. Prominente voorbeelden zijn Microsoft Office, KDE, Mozilla Firefox, Mozilla Thunderbird,OpenOffice.org, en Microsoft Windows-besturingssystemen (sinds Windows XP SP2).An Taibhdhearc, gevestigd in Galway en opgericht in 1928, is het national Irish language theatre. Er is ook een theater genaamd Amharclann Ghaoth Dobhair, gevestigd in de Donegal Gaeltacht. Toneelstukken in het Iers kunnen soms elders worden gezien.in 2016 werd aangekondigd dat Galway City, Dingle en Letterkenny de eerste erkende Bailte Seirbhíse Gaeltachta (Gaeltacht Service Towns) zouden zijn op grond van de Gaeltacht Act 2012, mits zij goedgekeurde taalplannen aannemen en uitvoeren. Verwacht wordt dat in de toekomst meer gebieden zullen worden aangewezen als formele Bailte Seirbhísí Gaeltachta.in 2018 werd aangekondigd dat vijf gebieden buiten het Gaeltacht op het eiland Ierland formeel zouden worden erkend als de eerste Líonraí Gaeilge (Irish Language Networks) onder de Gaeltacht Act 2012. Het gaat om Belfast, Loughrea, Carn Tóchair, Ennis en Clondalkin. Foras na Gaeilge zei dat het hoopte om de status van Líonraí Gaeilge toe te kennen aan andere gebieden in de toekomst.
deels door werk van Gael-Taca en Gaillimh le Gaeilge zijn er woonwijken met namen in het Iers in de meeste graafschappen in Ierland. Meer dan 500 nieuwe woonwijken werden genoemd in het Iers tijdens de late jaren 1990 tot de late jaren 2000 onroerend goed boom in Ierland.
MediaEdit
RadioEdit
Iers heeft een significante aanwezigheid in radio. RTÉ Raidió na Gaeltachta (Gaeltacht radio) is verder gegaan dan zijn oorspronkelijke opdracht en behandelt niet alleen het Gaeltacht, maar ook nationale en internationale nieuws en onderwerpen. Het is eigendom van en wordt geëxploiteerd door Raidió Teilifís Éireann (RTÉ), Iers voor Radio Television Ireland. De zender zendt uit over het eiland Ierland op FM, hoewel het station en alle studio ‘ s zijn gevestigd in de Republiek Ierland. Er zijn ook twee radiostations in de Ierse taal: Raidió na Life in Dublin en Raidió Fáilte in Belfast, waarvan de eerste ouder is en meer erkend wordt als een belangrijk opleidingsstation voor diegenen die beroepsmatig in de radio willen werken. Er is ook een station voor jongeren genaamd Raidió Rí-Rá die beschikbaar is in sommige gebieden op DAB. Andere radiostations van de Gemeenschap hebben meestal ten minste één Iers-talig programma per week, afhankelijk van de beschikbare sprekers. In de buurt van FM, de gemeenschap radiostation voor het noordoosten van Dublin Stad, zendt” Ar Mhuin na Muice ” vijf dagen per week.
alle stations in de Republiek zijn krachtens de Broadcasting Act 2009 verplicht Iers te programmeren. De meeste commerciële radiostations in de Republiek hebben een wekelijks Iers taalprogramma. RTÉ radiostations hebben dagelijks Ierse taalprogramma ‘ s of nieuwsberichten.BBC Northern Ireland zendt de Ierse taaldienst Blas uit.
TelevisionEdit
Cúla 4 is een kindertelevisiedienst die ’s ochtends en’ s middags wordt uitgezonden op TG4. Er is ook een stand-alone digitale televisiezender voor kinderen beschikbaar met dezelfde naam, met de meeste programma ’s in het Iers en met een scala aan zelf geproduceerde en buitenlandse nagesynchroniseerde programma’ s.
RTÉ News Now is een 24-uurs digitale televisienieuwsdienst met nationaal en internationaal nieuws. Het zendt voornamelijk Engelstalig nieuws en actualiteiten uit en zendt ook Nuacht RTÉ het dagelijkse RTÉ 1 Ierse nieuwsprogramma uit.
PrintEdit
Literaturedit
In de eerste helft van de 20e eeuw waren de beste schrijvers afkomstig uit de Gaeltacht of er nauw mee verbonden. Opmerkelijke autobiografieën uit deze bron zijn onder andere An toiletánach (“The Islandman”) van Tomás Ó Criomhthain (1856-1937) en Fiche Bliain ag Fás (“Twenty Years A ‘Growing”) van Muiris Ó Súilleabháin (1904-1950). Na demografische trends komt het grootste deel van het hedendaagse schrijven nu van schrijvers met een stedelijke achtergrond.
Iers is ook een uitstekend medium gebleken voor wetenschappelijk werk, zij het vooral op gebieden als Iers-talige Media commentaar en analyse, literaire kritiek en historische studies.er zijn verschillende uitgeverijen, waaronder Coiscéim en Cló Iar-Chonnacht, die gespecialiseerd zijn in Iers materiaal en die samen jaarlijks scores van titels produceren.
religieuze teksten edit
De Bijbel is sinds de 17e eeuw beschikbaar in het Iers via de Church of Ireland. In 1964 werd de eerste Rooms-Katholieke versie geproduceerd in Maynooth onder leiding van Professor Pádraig Ó Fiannachta en werd uiteindelijk gepubliceerd in 1981. Het Church of Ireland Book of Common Prayer van 2004 is beschikbaar in een Ierse versie.
Periodialsedit
Irish heeft een online krant genaamd Tuairisc.ie die wordt gefinancierd door Foras na Gaeilge en adverteerders. Dit vervangt eerdere door Foras na Gaeilge gefinancierde kranten die zowel in druk als online beschikbaar waren. De kranten Foinse (1996-2013) en Gaelscéal (2010-2013) stopten met publiceren in 2013. Tussen 1984 en 2003 was er een Iers weekblad Lá, dat in Belfast opnieuw werd gelanceerd als Lá Nua en tussen 2003 en 2008 als nationaal Dagblad liep. Het bestuur van Foras na Gaeilge kondigde aan dat ze eind 2008 de financiering van de krant beëindigden en de krant stopte kort daarna.
The Irish News heeft elke dag twee pagina ‘ s in het Iers. De Irish Times publiceert de Ierse pagina “Bileog” op maandag en andere artikelen in het Iers in de sectie Treibh. De Irish Independent publiceert een Iers taal supplement genaamd “Seachtain” op woensdag en de Irish Daily Star publiceert een artikel in het Iers op zaterdag. De immigrantenkrant Metro Éireann heeft ook een artikel in het Iers elk nummer, net als veel lokale kranten in het hele land.
verschillende tijdschriften worden in deze taal uitgegeven. Deze omvatten het” vlaggenschip ” maandelijkse overzicht Comhar, gewijd aan nieuwe literatuur en actualiteit, het literaire tijdschrift Feasta, dat is een publicatie van de Gaelic League (Conradh na Gaeilge), en An tUltach, een tijdschrift van de Ulster tak van Conradh na Gaeilge. Een kwartaalblad genaamd An Gael, wordt gepubliceerd in Noord-Amerika. Het enige tijdschrift voor cultuur en lifestyle in het Iers dat voornamelijk aan een jonger publiek is gericht, is Nós.
hedendaagse muziek en comedyEdit
De heropleving van de Ierse traditionele volksmuziek in de jaren zestig kan aanvankelijk de creatie van hedendaagse volksmuziek en popmuziek in het Iers hebben gehinderd. Traditionele muziek, hoewel nog steeds populair, deelt nu het podium met moderne Iers-talige composities, een verandering mede door de invloed van Seachtain na Gaeilge. Jaarlijkse albums van hedendaagse nummers in het Iers verschijnen nu, hoewel de meeste vertalingen uit het Engels zijn. De artiesten zijn onder andere Mundy, The Frames, The Corona ‘ s, The Corrs, the Walls, Paddy Casey, Kíla, Luan Parle, Gemma Hayes, Bell X1 en comedian/rapper Des Bishop. Het Iers-talige summer college Coláiste Lurgan heeft populaire videoversies gemaakt in het Iers van Engelstalige popsongs.
Er zijn twee radioprogramma ‘ s in het Iers die gespecialiseerd zijn in populaire muziek die worden uitgezonden op veel van de doorgaans Engelse medium commerciële radiostations in Ierland, beide gemaakt door digitale audioproducties: Top 40 Oifigiúil na hÉireann en Giotaí. Top 40 Oifigiúil na hÉireann (de officiële Top 40 van Ierland) werd voor het eerst uitgezonden in 2007.het is steeds vaker voorgekomen om Ierse top 40 hits te horen die in het Iers worden gepresenteerd door radiostations die normaal geassocieerd worden met Engels: East Coast FM, Flirt FM, Galway Bay FM, LM FM, Midwest Radio, Beat 102 103, Newstalk, Red FM, Spin 1038, Spin South West en Wired FM.Electric Picnic, een muziekfestival dat door duizenden mensen wordt bijgewoond, bevat DJ ‘ s van het Ierse radiostation Raidió na Life in Dublin en beroemdheden uit de Ierse media die schetsen en komedie maken. Dara Ó Briain en Des Bishop behoren tot deze laatste, bisschop (een Amerikaan van oorsprong) die een jaar lang in de Conamara Gaeltacht heeft doorgebracht om de taal te leren en het gebruik ervan te populariseren.
EducationEdit
Gaeltacht schoolsEdit
er zijn 127 Irish-talige lagere en 29 middelbare scholen in de Gaeltacht regio ‘ s, met meer dan 9.000 leerlingen in het basisonderwijs en meer dan 3.000 in het secundair onderwijs die Iers onderwijs volgen. Er zijn ook ongeveer 1000 kinderen in de Ierse taal kleuterscholen of Naíonraí in de regio ‘ s.sinds de oprichting van de staat in 1922 is het onderwijs in de Gaeltacht-gebieden traditioneel via het Iers. Een groeiend aantal scholen geeft nu Les via het Engels, aangezien de officiële Gaeltacht grenzen niet langer de taalkundige realiteit weerspiegelen. Zelfs toen de meeste studenten werden opgevoed met Iers, werd de taal alleen onderwezen als een L2 (tweede) taal, met Engels wordt onderwezen als een L1 (eerste) taal. Professor David Little merkte op:
..de behoeften van het Iers als L1 op post-primair niveau zijn volledig genegeerd, aangezien er op dit moment geen erkenning is in termen van curriculum en syllabus van enig taalverschil tussen lerenden van het Iers als L1 en L2.
in 2015 kondigde Minister van Onderwijs en vaardigheden Jan O ‘ Sullivan TD aan dat er een uitgebreide verandering zou komen in het onderwijs en het onderwijs van het Iers in de Gaeltacht-scholen, die een bijgewerkt curriculum voor studenten en meer middelen zou omvatten. In 2016 lanceerde Taoiseach Enda Kenny het staatsbeleid inzake Gaeltacht onderwijs 2017-2022. Als gevolg daarvan, nieuwe studenten in de meeste Gaeltacht scholen worden nu onderwezen de taal als een nieuwe Ierse Junior certificaat onderwerp op maat voor L1 sprekers. De verwachting is dat een nieuwe Ierse taal verlaten certificaat onderwerp voor L1 sprekers zal komen in dezelfde scholen in 2020. Het beleid betekent een fundamentele verandering in het onderwijs in het Gaeltacht, en stelt scholen die lesgeven door middel van het Engels in staat om niet te worden geclassificeerd als Gaeltacht scholen.
Iers-middelgroot onderwijs buiten het GaeltachtEdit
Er is een snelle groei in een tak van het door de staat gesponsorde schoolsysteem (meestal urban) waar Iers de onderwijstaal is. Dergelijke scholen (bekend als Gaelscoileanna op basisniveau) worden gevonden zowel in de middenklasse en achtergestelde gebieden. Hun succes is te danken aan beperkte maar effectieve communautaire steun en een professionele administratieve infrastructuur.
in 1972 waren er, buiten de officiële Iers sprekende gebieden, slechts 11 van dergelijke scholen op basisniveau en Vijf op secundair niveau, maar vanaf 2019 zijn er nu 180 Gaelscoileanna op basisniveau en 31 Gaelcholáistí en 17 Aonaid Ghaeilge (Ierse taaleenheden binnen Engels-middelgrote scholen) op tweede niveau. Deze scholen leiden meer dan 50.000 studenten op en er is er nu ten minste één in elk van de 32 traditionele graafschappen van Ierland. Er zijn ook meer dan 4.000 kinderen in Iers-middelgrote kleuters of Naíonraí buiten de Gaeltacht.
deze scholen hebben een hoge academische reputatie, dankzij geëngageerde leraren en ouders. Hun succes heeft andere ouders aangetrokken die op zoek zijn naar goede examenprestaties tegen een gematigde kostprijs. Het resultaat is een systeem van “positieve sociale selectie” genoemd, waarbij dergelijke scholen uitzonderlijke toegang geven tot tertiair onderwijs en dus tot werkgelegenheid – een analyse van “feeder”-scholen (die studenten aan instellingen van het derde niveau leveren) heeft aangetoond dat 22% van de Ierse middelbare scholen al hun studenten naar tertiair niveau hebben gestuurd, tegenover 7% van de Engelse middelbare scholen.
sinds September 2017 krijgen nieuwe studenten in de Ierse taal-middelgrote middelbare scholen een nieuw L1 Iers taalonderwerp voor hun Junior Certificate, dat speciaal is ontworpen voor scholen die onderwijs geven via het Iers. Verwacht wordt dat in 2020 een nieuw L1-leervak voor het verlaten van Certificaatstudenten op Ierse middelbare scholen zal worden ingevoerd.An Foras Pátrúnachta is het grootste beschermheerschap van Gaelscoileanna in Ierland.
Irish summer collegesEdit
er zijn 47 zomercolleges in het Iers. Deze vormen een aanvulling op het formele curriculum, bieden Ierse taalcursussen, en geven studenten de mogelijkheid om ondergedompeld te worden in de taal, meestal voor een periode van drie weken. Sommige cursussen zijn college-based, maar over het algemeen gebruik maken van gastgezinnen in Gaeltacht gebieden onder begeleiding van een boon an tí voor tweede niveau studenten. Studenten volgen lessen, nemen deel aan sport, kunst, drama, muziek, ga naar céilithe en andere zomerkamp activiteiten via het medium van de Ierse. Net als bij conventionele scholen, het Ministerie van onderwijs stelt de grenzen voor de grootte van de klas en de kwalificaties van de leraar. Meer dan 25.000 studenten van het tweede niveau uit heel Ierland wonen elke zomer Iers-talige zomercolleges in de Gaeltacht. De Ierse zomercolleges voor studenten van het tweede niveau in het Gaeltacht worden op nationaal niveau ondersteund en vertegenwoordigd door CONCOS. Er zijn ook kortere cursussen voor volwassenen en derde niveau studenten in een aantal hogescholen.
Iers in Engels-medium schoolsEdit
De Ierse taal is een verplicht vak in door de overheid gefinancierde scholen in de Republiek Ierland en is dat al sinds de begindagen van de staat. Op dit moment moet de taal gedurende het hele voortgezet onderwijs worden bestudeerd, maar de leerlingen hoeven het examen niet in het laatste jaar af te leggen. Het wordt onderwezen als een tweede taal (L2) op het tweede niveau, aan native (L1) sprekers en leerlingen (L2) gelijk. Engels wordt aangeboden als een eerste (L1) taal alleen, zelfs aan degenen die het spreken als een tweede taal. Het curriculum werd gereorganiseerd in de jaren 1930 door Pater Timothy Corcoran SJ van UCD, die de taal zelf niet kon spreken.
De afgelopen jaren is het ontwerp en de uitvoering van verplichte Ierse wetgeving met toenemende kracht bekritiseerd vanwege hun ondoeltreffendheid. In maart 2007 kondigde de minister van Onderwijs, Mary Hanafin, aan dat meer aandacht zou worden besteed aan de gesproken taal, en dat vanaf 2012 het percentage beschikbare cijfers in het Leaving Certificate Irish exam zou stijgen van 25% naar 40% voor de mondelinge component. Deze toegenomen nadruk op de mondelinge component van de Ierse examens zal de manier waarop Iers wordt onderzocht waarschijnlijk veranderen. Ondanks dit, is er nog steeds een sterke nadruk op het geschreven woord ten koste van het gesproken, met analyse van literatuur en poëzie en het schrijven van lange essays en verhalen in het Iers voor het (L2) Leaving Certificate examen.
extra punten van 5-10% worden toegekend aan studenten die een deel van hun examens via het Iers afleggen, hoewel deze praktijk door de Irish Equality Authority in twijfel is getrokken.
Het is mogelijk om een vrijstelling te krijgen van het leren van Iers op grond van tijd doorgebracht in het buitenland of een leerstoornis, met inachtneming van circulaire 12/96 (basisonderwijs) en circulaire M10/94 (secundair onderwijs) van het Ministerie van Onderwijs en Wetenschappen. In de drie jaar tot 2010 verleende meer dan de helft van de studenten een vrijstelling van de studie Iers voor het Leaving Certificate vanwege een leermoeilijkheden zat of was bedoeld om te zitten voor andere Europese taalexamens zoals Frans of Duits.de Conferentie van de Royal Irish Academy in 2006 over” Language Policy and Language Planning in Ireland ” stelde vast dat de studie van het Iers en andere talen in Ierland aan het afnemen was. Daarom werd aanbevolen dat de opleiding en het leven voor een tijd in een Gaeltacht gebied verplicht zouden zijn voor leraren Iers. Er werd geen melding gemaakt van de achteruitgang van de taal in het Gaeltacht zelf. Het aantal studenten van het tweede niveau dat “hoger niveau” Iers deed voor het Ierse Leaving Certificate steeg van 15.937 in 2012 naar 23.176 (48%) in 2019.debat over Verplichte Ierse wetgeving de afschaffing van verplichte Ierse wetgeving voor het Leaving Certificate is een beleid dat twee keer werd bepleit door Fine Gael, een belangrijke Ierse partij die meer recent de macht won bij de algemene verkiezingen van 2011 als onderdeel van een coalitie met de Labour Party. Dit beleid was de oorzaak van het afkeurende commentaar van veel Ierse taalactivisten voor de verkiezingen.
in 2005 riep Enda Kenny, leider van Fine Gael, op om de taal in de laatste twee jaar van de middelbare school optioneel te maken. Kenny, ondanks dat hij zelf een vloeiend spreker (en een leraar), verklaarde dat hij geloofde dat verplichte Iers de taal meer kwaad dan goed heeft gedaan. Het punt werd opnieuw gemaakt in April 2010 door Fine Gael ‘ s Onderwijs woordvoerder Brian Hayes, die zei dat het dwingen van studenten om Iers te leren niet werkte, en was eigenlijk het verdrijven van jonge mensen weg van echte betrokkenheid met de taal. De vraag lokte een publiek debat uit, waarbij sommigen uiting gaven aan wrok over wat zij zagen als de dwang in het verplichte Iers. Fine Gael legt nu de primaire nadruk op beter leren van het Iers, met meer nadruk op mondelinge vloeiendheid in plaats van het rote leren dat het huidige systeem kenmerkt.
in 2014 kozen iets meer dan 7.000 studenten ervoor om hun Ierse Leaving Cert-examens niet af te leggen, tegenover bijna 14.000 in 2009.in 2007 schafte de regering de eis af dat barristers en solicitors een schriftelijk Iers taalexamen moesten afleggen voordat ze in aanmerking kwamen voor een beroepsopleiding in de Kings Inns of Blackhall Place. Een woordvoerder van de regering zei dat het deel uitmaakte van een beweging om eisen af te schaffen die niet langer praktisch of realistisch waren. De Bar Council and Law Society organiseert verplichte mondelinge Ierse taalworkshops als onderdeel van hun professionele opleidingen.in Ierland worden aan alle universiteiten (UCC, TCD, UCD, DCU, UL, NUIM, NUIG, TUD, UU, QUB) cursussen van het derde niveau in het Iers aangeboden.
de national Union of Students in Ierland heeft een fulltime Ierse taalfunctionaris. De meeste universiteiten in de Republiek hebben Iers-talige officieren gekozen door de studenten.
University College Cork (UCC) onderhoudt een unieke site waar oude teksten van Ierse relevantie in verschillende talen, waaronder Iers, beschikbaar zijn in een wetenschappelijk formaat voor publiek gebruik.